ใบชะมวง
ประชาสัมพันธ์ข้อมูลความรู้ โรงเรียนการเรือน ประจำวันที่ 13 ตุลาคม 2568
ใบชะมวง เป็นสมุนไพรที่คนไทยทางภาคใต้และตะวันออกนิยมใช้ประกอบอาหาร โดยเฉพาะ “แกงหมูชะมวง” หรือ “แกงไก่ชะมวง”
ใบชะมวงมีรสเปรี้ยวอ่อน ๆ ช่วยชูรสอาหารให้กลมกล่อมขึ้น
ลักษณะเด่นของใบชะมวง
เป็นใบเดี่ยว รูปรีถึงขอบขนาน กว้าง 2.5-5 ซม. ยาว 8-13 ซม. แผ่นใบเรียบเป็นมัน ขอบใบเรียบ มี สีแดงอมม่วงในใบอ่อน และสีเขียวเข้มในใบแก่ และมี รสเปรี้ยวทำให้เหมาะนำมาปรุงอาหารให้รสชาติเปรี้ยวกลมกล่อม
“รสเปรี้ยวของชะมวงช่วยให้อาหารกลมกล่อม คล้ายมะดัน แต่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว”
ประโยชน์ของชะมวง
ด้านอาหาร
ผลสุกสีเหลือง – รสเปรี้ยวอมหวาน กินสดเป็นผลไม้ได้
ผลหั่นแว่น – ตากแดดแล้วใส่ปลาร้าเพิ่มรสชาติ
ยอดและใบอ่อน – กินสดกับน้ำพริก/แจ่ว หรือปรุงอาหาร เช่น ต้มส้ม, ต้มซี่โครงหมูใบชะมวง, แกงหมูชะมวง
ผลและใบอ่อน – รสเปรี้ยวคล้ายมะดัน (ถ้ากินมากอาจมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ)
ด้านอุตสาหกรรม/หัตถกรรม
ใบและผลแก่หมัก → ได้กรด ใช้ฟอกหนังวัวควาย (ทำหนังตะลุง)
เปลือกและยางต้น → ให้สีเหลือง ใช้ย้อมผ้า
ยางเหลือง → เคยใช้ผสมในน้ำมันชักเงา
เนื้อไม้ → แข็งแรง ใช้ทำโต๊ะ ตู้ เตียง และงานก่อสร้าง
ด้านสิ่งแวดล้อม
ต้นชะมวง → ปลูกเป็นไม้ประดับและให้ร่มเงา
ยอดอ่อนหมักกับจุลินทรีย์ → ใช้เป็นยาปราบศัตรูพืช เช่น เพลี้ย
ประโยชน์ของชะมวง
ด้านการประกอบอาหาร
ชะมวง…เพิ่มรสเปรี้ยวให้อาหารอร่อย
ผลสุกสีเหลือง : กินสดเป็นผลไม้ รสเปรี้ยวอมหวาน หรือหั่นตากแดดใส่ปลาร้าเพิ่มรสชาติ
ยอดอ่อน/ใบอ่อน : กินสดกับน้ำพริก น้ำพริกป่น แจ่ว
ปรุงอาหาร : ใช้ในเมนูต่าง ๆ เช่น
- ต้มส้มปลาไหล
- ต้มส้มปลาแห้ง
- ต้มซี่โครงหมูใบชะมวง
- แกงหมูชะมวง (เมนูดังของภาคตะวันออก)
- แกงอ่อม
